سه شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۳ / Tuesday 15th October 2024

 

 

Bint El Shalabiya بنت الشلبیه

https://www.youtube.com/watch?v=UfvkcG59Vq8


◄بنت الشلبیه از ترانه‌های زیبای فیروز (ودیع حداد) است که بیش از ۶۰ سال پیش آن را خواند و بعدها بسیاری بازخوانی کردند و به زبانهای دیگر هم (ازجمله فارسی) روی آهنگش شعر گذاشتند. ◄آهنگ آن در مقام نهاوند اجرا شده که یکی از زیباترین مقامهای موسیقی عربی است و ما در ایران به آن زنگوله (زنگله) می‌گوییم. در موسیقی قدیم ایران، زنگوله یکی از دوازده مقام اصلی بوده‌است. ◄شلبیه هم، به معنی زیبا و لَوَند است و هم، نام قبیله‌ای قدیمی در لبنان. برخی گفته‌اند اسم عربی شهر سیلوس=Silves است در پرتغال. به نظر من، شلبیه (اشبیلیه) اشاره به شهر سویل Seville اسپانیا است. شاید هم «عربی شده چلبی است و از ترکی آمده. یکی از معانی چلبی را در کنار معانی دیگر، زیبا و دوست داشتنی ذکر کرده‌اند.»◄شعر ترانه در وصف بنت الشلبیه، دختری چشم بادامی است و کسیکه به او عشق می ورزد. ◄بر وزن بنت الشلبیه، ترانه‌هایی به زبانهای فارسی، یونانی، ترکی استانبولی و...ساخته شده‌، ناصر رستگارنژاد ترانه «شانه» را سرود که پوران و ویگن هم خوانده‌اند. بر گیسویت ای گل كمتر زن شانه، چون در چین و شكنش دارد دل من كاشانه... ◄یکی از اولین اجراهای ترانه شانه در فیلم بیم و امید( ۱۳۳۹) بود که گوگوش خردسال خواند. قاسم جبلی و مارتیک و... نیز خوانده‌‌اند. ◄چند سال پیش گروه آمریکایی پینک مارتینی Pink Martini در آلبوم Je dis Oui «ژو دی وی»، اجرای جدیدی از بنت الشلبیه منتشر کردند که تعریفی ندارد.

اصل ترانه و «مضمون» آن به فارسی

البنت الشلبية عيونا لوزية
حبك من قلبي با قلبي إنتي عينيا
حد القناطر محبوبي ناطر
كسر الخواطر يا ولفي ما هان عليا
بتطل بتلوح و القلب مجروح
و أيام عالبال بتعن و تروح
تحت الرمانة حبي حاكاني
و سمعني غناني يا عيوني و أتغزل فيا

دختر شلبیه، چشمانش بادامی شکل است. [آهای دختر شلبیه] با تمام وجودم دوستت دارم. تو چشم منی [برایم همه چیز هستی] محبوبم زیر طاق‌ها ایستاده و در انتظار است، برایم آسان نیست خاطرش را مکدر کنم. عشق من تو از دور ظاهر می‌شوی و من با قلب مجروحم خاطرات گذشته را مرور می‌کنم... [که] زیر درخت انار با من حرف زدی و ترانه خواندی...و [از دوئیت، به یک‌تویی و یکتایی رسیدیم]...


The Shalabiya Girl
 
The girl from Shalabiyah
Her eyes are almond-shaped
I love you from my heart
Oh, my heart, you are my eyes*
I love you from my heart
Oh, my heart, you are my eyes

Under the arches
My love is waiting
It wasn't easy for me to let you down, my love

You appear in the distance and my heart is wounded
And I reminisce about days past

Under the pomegranate tree
My love spoke to me
Sang me songs
Oh my eyes*
And flirted with me
Sang me songs
Oh my eyes*
And flirted with me

*saying "you are my eyes" is a like saying "you are everything to me"

 

درگذشته نیز بویژه در پرتغال و حوالی اندلس، نام «شلبیه» را برای دختران می‌گذاشتند. من خودم در «الحمرا» در گرانادا، مادری را دیدم که با صدای بلند دخترش را صدا می‌زد. شلبیه تعال... شلبیه تعال...
 
در متون قدیمی هم زیاد به این اسم برمی‌خوریم البته در Modern Arabic tales. – Vol. 1 که سال ۱۹۰۵ «اِنو لیتمان» Enno Littmann شرق‌شناس آلمانی، ارائه نموده، شلبیه، ویژگی‌های خاصی دارد (...)...
  

░▒▓ همه نوشته‌ها و ویدئوها در آدرس زیر است: 
...
همنشین بهار 

 

 

برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook