Tuesday 19 March 2024 / سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲

شهاب‌الدین سُهرِوَردی و حکمت خسروانی

شهاب‌الدین سُهرِوَردی و حکمت خسروانی

من پیشتر از ابوعلی سینا، ابوحامد محمد غزالی، محمد بن زکریای رازی، عمر خیام، ملاصدرا و ابونصر فارابی گفته و نوشته‌ام.اکنون به شیخ اشراق، شهاب‌الدین سُهرِوَردی (۵۸۷-۵۴۹) می‌پردازم. به قول سنایی:
این سخن باز هم از آن نمط است - نه چو دیگر سخن حدیث بط است
پیش از ورود به بحث یادآورشوم که ما سُهرِوَردی دیگری هم داریم. شهاب‌الدین ابوحفص عُمَر سُهروَردی (۵۳۹–۶۳۲) نویسنده کتاب عَوارفُ‌المَعارف، او غیر از سُهروَردی، صاحب کتاب حِکْمُة الْاِشْراق و عقل سرخ است.

ابونصر فارابی، اولین فیلسوف سیاست

ابونصر فارابی، اولین فیلسوف سیاست

من پیشتر در مورد ابوعلی سینا، ابوحامد محمد غزالی، محمد بن زکریای رازی، عمر خیام و ملاصدرا... گفته و نوشته‌ام که ویدئوها و مقالات مربوط به آن، در یوتیوب و سایت خودم ثبت شده‌است. در این بحث به ابونصر فارابی می‌پردازم، همو که تصریح می‌کرد سیاست، تامین سعادت آدمی در جامعه است. فارابی متاثر از فلسفه جمهوریت افلاطون و نظریه پادشاه فیلسوف بود.

ملا صدرا و حرکت جوهری
ثباتِ هویت متحرک در عین حرکت
«بودن، معادل ماندن نیست، بلکه شدن خود نوعی بودن است» 

 ملا صدرا و حرکت جوهری</br>ثباتِ هویت متحرک در عین حرکت

ملاصدرا-صدرالدین محمد قوامی شیرازی(صَدراُلمُتألهیّن) فیلسوف ایرانی و بنیان‌گذار حکمت متعالیه است که حدود ۵ قرن پیش، در سده دهم و یازدهم هجری قمری می‌زیست.وی تعلیمات حکمت «اشراق» و «مشا» و آراء صدرالدین قونوی و محی‌الدین عربی و.. را بر پایه‌های برهانی استوار کرد.
ملا صدرا اتحاد عقل و عاقل و معقول، اصالت وجود، اعتباریت ماهیت و حرکت جوهری را بر سر زبانها انداخت. بعدها این پرسش پیش آمد که آیا «با نردبان حرکت جوهری ماده می‌تواند به عالم معنا صعود کند و از جهان شهود پا به جهان غیب بگذارد»؟

خَیاّم که خیمه‌های حکمت می‌دوخت

خَیاّم که خیمه‌های حکمت می‌دوخت

این بحث به عُمَر خَیام می‌پردازد. رندی که با کوزه‌گر دهر، که جام لطیف می‌سازد و بر زمین می‌زندش، چون و چرا می‌کرد. به لحاظ تاریخ علم، تاریخ فکر و تاریخ ادبیات، شناخت خَیاّم که خیمه‌های حکمت می‌دوخت، ضروری است. در سروده‌های خیام، ایمان و شک، اطاعت و عصیان و لحظه و ابدیت در مواجهه با یکدیگر قرار می‌‌گیرند و او دنیا را به سان تصاویری پی‌‌درپی می‌‌بیند که گِرد فانوس خیال، چندی پدیدار می‌‌شوند و سپس در صندوق عام ناپدید می‌شوند.

فَکت و افسانه و هنر در تاریخ بیهقی

فَکت و افسانه و هنر در تاریخ بیهقی

می‌خواهم که دادِ این تاریخ را به تمامی بدهم و گرد زوایا و خبایا برگردم تا هیچ از احوال پوشیده نماند. غرض من آن است که تاریخ پایه‌ای بنویسم و بنائی بزرگ افراشته گردانم چنان‌که ذکر آن تا آخر روزگار باقی ماند.
این بحث به «تاریخ بیهقی» - ترکیب بدیعی از اندیشه تاریخی و نثر پارسی - اشاره دارد که ۵۰ سال تاریخ عصر سلجوقی و غزنوی را به تصویر کشید. نویسنده‌‌اش «ابوالفضل بیهقی» آن را «دیبای خسروانی» نامیده‌است. او تاریخ خود را -درعین حقیقت‌پژوهی و نمایش حقایق - بصورت رمانی بسیار گیرا نگاشته‌است.

فرضیه نسبی
مقاله دکتر تقی ارانی، شهریور ۱۳۱۳

فرضیه نسبی</BR>مقاله دکتر تقی ارانی، شهریور ۱۳۱۳

مقاله فرضیه نسبی را دکتر تقی ارانی شهریور ۱۳۱۳ نوشته است. دکتر تقی ارانی در مقدمه مقاله می‌نویسد فرضیه نسبی بیش از آنچه مستحق بوده اشتهار یافته است و در علم امروز مطلب مهمتر لز قبیل تئوری کواتت‌ها و مدل اتمها زیاد است...این فرضیه یک جنبه اجتماعی و عمومی دارد و طبقات ارنجاعی آنرا بطرز غلط بحث نموده مانند همیشه بنفع خود تفسیر می‌کنند... شایان ذکر است که این نظریه و هیچ نظریه علمی دیگر دارای اهمیت عظیم مافوق درک بشر نمی‌باشد.

میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights 

میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

این میثاق در ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ به تصویب سازمان ملل متحد رسید و مجلس شورای ملی ایران هم ۱۷ اردیبهشت ۱۳۵۴ آن را تصویب کرد. با توجه به این که بر طبق اصولی که در منشور ملل متحد اعلام گردیده است شناسایی حیثیت ذاتی و حقوق یکسان و غیرقابل انتقال کلیه اعضای خانواده بشر مبنای آزادی، عدالت و صلح در جهان است.
با اذعان به این که حقوق مذکور فوق ناشی از حیثیت ذاتی شخص انسان است... و ... (...) کشورهای طرف این میثاق با مواد زیر موافقت دارند...

متن کامل منشور سازمان ملل متحد
United Nations Charter (full text)

متن کامل منشور سازمان ملل متحد</br>United Nations Charter (full text)

ما مردم ملل متحد با تصمیم به:
محفوظ داشتن نسلهای آینده از بلای جنگ که دوبار در مدت یک عمر انسانی افراد بشر را دچار مصائب غیر قابل بیان نموده، با اعلام مجدد ایمان خود به حقوق اساسی بشر و به حیثیت و ارزش شخصیت انسانی و به تساوی حقوق مرد و زن و همچنین بین ملت‌ها اعم از کوچک و بزرگ و، ایجاد شرایط لازم برای حفظ عدالت و احترام الزامات ناشی از عهد‌نامه‌ها و سایر منابع حقوق بین‌المللی و، ترویج پیشرفت اجتماعی و استانداردهای بهتر زندگی در آزادی بیشتر... [باید] تحمل را تمرین کرده تا با هم به عنوان همسایگان خوب در صلح با یکدیگر زندگی کنیم...

کنفرانس تهران، وَرق را به سود متفقین برگرداند
Tehran Conference, 1943

کنفرانس تهران، وَرق را به سود متفقین برگرداند</br>Tehran Conference, 1943

کنفرانس تهران که با نام رمز Eureka یوریکا εὕρηκα، همان «یافتم یافتم» ارشمیدس نامگذاری شده بود، تاثیر زیادی بر ایران و آینده جهان گذاشت، نشست مزبور که اواخر جنگ جهانی دوم و یورش نهایی علیه آلمان و متحدانش (ایتالیا و ژاپن و...) بر سر زبان‌ها افتاد، از ۶ تا ۹ آذرماه ۱۳۲۲ (۲۸ نوامبر تا ۱ دسامبر ۱۹۴۳) با شرکت چرچیل و روزولت و استالین - بدون این که دولت ایران خبر داشته باشد- در محل سفارت شوروی (سابق) در تهران برگزار شد. استالین، میزبان چرچیل و روزولت بود.

سند سیاسی جدید حماس
الوثيقة السياسية الجديدة لحركة حماس
המסמך המדיני החדש של חמאס 

سند سیاسی جدید حماس</br> الوثيقة السياسية الجديدة لحركة حماس

نه فقط اسرائیل، حماس نیز، مُعاف از رعایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه نبوده و نیست. بماند که جنگ حماس و اسراییل جنگ ما نیست بویژه که ریشه دواندن ارتجاع و عقب‌ماندگی را در پی خواهد داشت و خروجی آن رشد تحجر و بنیاد‌گرایی، و گردابی است که همه منطقه را درخود فرو می‌بَرد.
من سنخیتی با حماس نداشته و ندارم. ثبت منشور آن که می ۲۰۱۷، منتشر شد «الوثيقة السياسية الجديدة لحماس» برای آشنایی بهتر با آن گروه، و مبارزه با فراموشی است.

فروپاشی دیوار برلین
گفت‌و‌شنود با دکتر کریم قصیم
آرزوی انسان برای آزادی را نمی‌توان برای همیشه سرکوب کرد 

فروپاشی دیوار برلین</br>گفت‌و‌شنود با دکتر کریم قصیم

نهم نوامبر ۱۹۸۹ (۱۸ آبان ۱۳۶۸) دیوار برلین فرو ریخت و گرچه فقط در آجر و خشت و بتون فروریخت، اینجا و آنجا پیچید ‌. برای بررسی همه جانبه این موضوع، می‌توان به گذشته‌های دور تر هم رفت، دورانی که سوسیالیست‌های آلمان، فعال بودند، پیش از رزا لوکزمبورگ و کارل لیب‌کنشت که حدود صد سال پیش به قتل رسیدند، زمانیکه حزب کارگران سوسیال دموکراتیک آلمان و امثال فردیناند آگوست به‌بل (شخصیت برجسته آن جنبش) بر سر زبان‌ها بود...

کوروشِ تاریخی؛ با توهّماتِ ما، از بُنیاد متفاوت است

کوروشِ تاریخی؛ با توهّماتِ ما، از بُنیاد متفاوت است

این بحث به «کورش تاریخی» اشاره دارد. کورش تاریخی با توهمات ما و آنچه از قرن بیستم به بعد در باره وی بر سر زبان‌ها افتاده، از بُنیاد متفاوت ‌‌است. ضرورت طرح اینگونه مباحث آشنایی با تاریخ پُر فراز و نشیب میهن ماست که غالباً با آن بیگانه‌ایم. درست است که در گذشته نباید زیست اما به گذشته باید نگریست. به قول شکسپیر در نمایشنامه توفان: What,s Past Is Prologue (گذشته پیش درآمد اکنون است).
در این بحث به استوانه کورش Cyrus Cylinder هم، اشاره می‌شود که جوهر و مضمونش احترام به حقوق انسانی، توسط نیاکان ماست و تأثیر معنوی‌ آن کمتر از سند Magna Carta (مگنا کارتا) در اروپا نیست.

ری و روم و بغداد (۵۳)

ری و روم و بغداد (۵۳)

♦️ قرار بود که سه ناوچه در بندر شربورگ تحویل ایران گردد. مسیر این ناوچه‌ها عبور از تنگه جبل الطارق، مدیترانه، کانال سوئز، دریاى سرخ و آب‌هاى ایران در خلیج فارس بود. ♦️ تصمیم گرفته شد دریادار حبیب اللهى و گروه کماندویى وى تحت پوشش دانشجویان اقیانوس‌شناسى، یک یدک کش کرایه کنند و با آن به ناو تبرزین نزدیک شوند.
♦️ کماندوها با اسلحه قلابى وارد ناو شده و با اطلاع قبلى، از طبقه پایین ناو سلاح‌هاى واقعى را برداشته، ملوانان ناو را وادار به تسلیم و در اتاقک پایین ناوچه زندانى کردند و ناو سریعاً به حرکت خود ادامه داد و وارد آبهاى بین‌المللى شد.

تاریخ، با تک‌ تصویرِ ۷ اکتبر ۲۰۲۳، شروع نمی‌شود
گذشته، پیش‌درآمدِ اکنون است

تاریخ، با تک‌ تصویرِ ۷ اکتبر ۲۰۲۳، شروع نمی‌شود</br>گذشته، پیش‌درآمدِ اکنون است

هفتم اکتبر ۲۰۲۳، یکی از ۱۷ گروه فلسطینی که از قضا، خود اسرائیلی‌ها از برپایی و قوام آن، استقبال کردند (حماس) ــ «بار خاطر» شد و یورش گسترده‌ای را علیه اسرائیل از نوار غزه در دستور کار خود قرار داد.
از بدو شکل‌گیری و شاخ و شانه کشیدن‌های حماس، وجود و حضور آن در جبهۀ جنوبی به سود اسرائیل بود، چرا؟ چون عملا سازمان آزادیبخش فلسطین (عرفات) و امثال جورج حبش را تضعیف می‌کرد و به اسرائیل امکان می‌داد بگوید که نمی‌تواند با یک جامعۀ فلسطینی در هم ریخته مذاکره کند.

عملیات پنجه عقاب Operation Eagle Claw

عملیات پنجه عقاب Operation Eagle Claw

عملیات پنجهٔ عقاب Operation Eagle Claw در ایران، معروف به عملیات طبس؛ نام عملیاتی نظامی بود که توسط نیروی دلتای نیروی زمینی ایالات متحده در ۵ اردیبهشت ۱۳۵۹ برای آزادسازی آمریکایی‌های گروگان گرفته‌شده در سفارت ایالات متحده در تهران انجام شد.
جیمی کارتر، که گروگان‌گیری را اقدامی «باج‌خواهانه» و گروگان‌ها را «قربانیان تروریسم و هرج و مرج» خوانده بود، پس از شکست مذاکرات آزادسازی گروگان‌ها، و قطع روابط دیپلماتیک با ایران، عملیات پنجهٔ عقاب را در دستور کار خود گذاشت. طی این عملیات، ۶ هواپیما و ۸ بالگرد نیروهای مسلح آمریکا برای آزادی ۵۳ گروگان در تهران، وارد حریم هوایی ایران شدند.

حکم ۳۹۸ صفحه‌ای دادگاه منطقه‌ای استکهلم
در مورد حمید نوری دادیار پیشین زندان گوهردشت

حکم ۳۹۸ صفحه‌ای دادگاه منطقه‌ای استکهلم</br> در مورد حمید نوری دادیار پیشین زندان گوهردشت

در پرونده حمید نوری «توماس ساندر» Tomas Zander و «آنا لیلینبرگ گولسجو» Anna Liljenberg Gullesjö به عنوان قاضی و چهار نفر نیز به عنوان هیأت منصفه، قضاوت را بر عهده داشتند. >/ذق<در پایان حکم دادگاه آمده هنگام تصمیم‌گیری چهار عضو هیأت منصفه شرکت داشتند و دادگاه به اتفاق آرا رای داده است.

اسیرکُشی سال ۶۷، و کمی بیش از آن

اسیرکُشی سال ۶۷، و کمی بیش از آن

در مورد وقایع اتفاقیه مرداد و شهریور سال ۶۷، که مسؤولیت آیت‌الله خمینی در آن تردید برنمی‌دارد، من در نوشته‌ها و ویدئوهای خودم، بجای کشتار یا قتل عام، «اسیرکُشی» را بکار می‌برم که در هر آیینی کاری است پلید. حتی در تاریخ اساطیری؛ وقتی تورانیان از ایرانیان شکست می‌خورند، کیکاوس خواهان قتل اسیران تورانی است اما سیاوش حاضر به اسیرکُشی نمی‌شود.

جنبش مشروطه، یکی از برجسته ترین رویدادهایِ تاریخ ایران

جنبش مشروطه، یکی از برجسته ترین رویدادهایِ تاریخ ایران

این بحث به یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران که در اواخر سلطنت مظفرالدین شاه روی داد و در ایران منشاء قدرت را از آسمان به‌زمین کشید، اشاره دارد. انقلاب مشروطیت - جنبش بزرگی که جوهر و مضمونش جدا از مقوله آزادی و اصل تفکیک قوا، مسأله‌ی بازسازی میهن، رهایی از سلطه‌ی خارجی و برقراری امنیت و ثبات سیاسی در کشور بود. مشروطه بخشی ماندگار از تاریخ ما است و از یک زاویه می‌توان گفت نسبت تاریخ ایران به انقلاب مشروطه شبیه تاریخ معاصر اروپا به انقلاب کبیر فرانسه است.

نشستِ توجیهی عملیاتِ فروغ - ۳۱ تیر سال ۶۷
ثبت امر واقع برای مبارزه با فراموشی  

نشستِ توجیهی عملیاتِ فروغ - ۳۱ تیر سال ۶۷

در این بحث با اشاره کوتاه به پیش‌زمینه‌های جنگ هشت ساله و قطعنامه ۵۹۸، سخنان عبرت‌انگیز مسؤول اول مجاهدین در نشست توجیهی عملیات فروغ جاویدان بازگو می‌شود. نشست مزبور که در عراق در قرارگاه اشرف تشکیل شد، به بیش از سی سال پیش (جمعه ۳۱ تیر سال ۶۷) برمی‌گردد. حرفهایی که در آن نشست رد و بدل شده، حکم یک سند را دارد و حق بود پیش‌ از آن که نامحرم زهرش را در آن بریزد و یا گرد و غبار زمانه بر آن بنشیند، بی کم و کاست، و نه با گزیده‌سازی‌های دلخواه، منتشر می‌شد.

دکتر علی شریعتی و آوف‌هِبونگ Aufhebung
این مطلب هنوز کامل نیست 

دکتر علی شریعتی و آوف‌هِبونگ Aufhebung

این بحث به دکتر علی شریعتی که مقوله فلسفی «آوف‌هِبونگ» Aufhebung را معنای تازه بخشید، می‌پردازد. آوف‌هِبونگ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺮﮐﺰی دﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮏ ﻫﮕﻠﯽ و اشاره به یکی از کلمات فلسفی او است. کهنه را نفی‌کردن و طرح نو درانداختن است. کهنه را نفی کردن اما نه آنچنان که جنبه‌های مثبتش گم و گور و حذف شود. پس زدن و در عین حال برکشیدن و کشف پیوندی دیگر و پیچیده‌تر است که در آن تنش تضاد، انگیزه پیشرفت ‌شود. در واقع آنچه از میان برداشته می‌شود، هیچ‌ و نابود نشده، بلکه تبدیل می‌شود.