عهدنامه‌های ایران در عصر قاجار (۱۲)قرارداد ۱۹۱۹(Anglo-Iranian Agreement (1919
شمار عهدنامه‌های ایران در عصر قاجار زیاد است، من به مهمترین آنها پرداختم و این دوازدهمین و آخرین بخش بود که توضیح دادم. معاهده فینکنشتاین، قرارداد مُجمَل، عهدنامهٔ مُفَصّل، عهدنامهٔ گلستان، معاهده ترکمانچای، قراردادِ نوامبر ۱۸۱۴ (عهدنامهٔ تهران)، قرارداد ارزنه‌الروم، معاهده پاریس، قرارداد گلدسمید، پیمان آخال(آخال تِّکه) و قرارداد سن پترزبورگ(۱۹۰۷)، در مباحث پیشین اشاره شده‌است، که بصورت مقاله، فایل صوتی و ویدئو، در سایت خودم موجود است.
این مطلب اشاره کوتاهی است به دانوب آبی، یکی از زیباترین آثار یوهان اشتراوس. دوستان دانشور و فرهنگ‌ورز، بدون شناخت دنیای لطیف هنر و بدون تأمل در عمق شاعرانه اشیاء، نمی‌توانیم آنچنان که باید از پس روزمرّگی و کژی‌های روزگار برآییم. برای اینکه مثل فرقه‌ها زیست تک منبعی نداشته باشیم، برای اینکه برنا و شاداب بمانیم و اسیر ژورنالیسم مبتذل سیاسی، که معمولاً از دانش سیاسی تهی است نشویم، باید علاوه بر خرد و امید، نگاهی زیباشناسانه به زندگی و هنر هم داشته باشیم تا بقول آندره ژید عظمت در نگاه ما باشد، نه در آنچه می‌بینیم.
برمزار شهیدان، قطعه ۳۹ بهشت زهرا
در شبکه مجازی فیلم کوتاهی از قطعه ۳۹ بهشت زهرا منتشر شده که بخش کوتاهی از آن را اینجا می‌گذارم. سلام بر کسانیکه به دیدار جانباختگان راه آزادی رفتند و بر سنگ قبرهایشان گل گذاشتند.بر فرازِ همه قُله ها آرامش حکمفرماست، بر سرِ درختان کوچکترین نسیمی حس نمی‌کنی، پرنده‌ها در جنگل خاموش اند. تعجیل مکن، بزودی تو هم خاموش خواهی بود. (گوته)
میلیون‌ها سال پیش Million Years Ago
میلیون‌ها سال پیش، در اصل، آهنگی از خواننده و ترانه‌سرای بریتانیایی، ادل Adele است. وی این آهنگ را با همکاری گرگ کوستین نوشته و در تدوین آن از ملودی آهنگ «شبح اپرا» The Phantom of the Opera و نیز آهنگ «آجیلارا توتونماک»، از «احمد کایا» تاثیر پذیرفته‌است. با این یادآوری که موسقی، رقص و شعر آهنگهاست و ما به این غذای روح، و به نگاه زیباشناسانه به هنر و زندگی نیاز داریم، به مضمون ترانه اشاره می‌کنم.
ترانه یک میلیون رؤیا A Million Dreams
چشمانم را می‌بندم و [در عالم رؤیا] می‌توانم دنیایی را که انتظار می‌کِشم – دنیای خودم را – از میان تاریکی و از میان یک در، و از میان جایی که هرگز کسی آنجا نبوده، اما برایم مثل خانه می‌ماند، ببینم و حس کنم. [ظاهراً این خیالی بیش نیست] می‌توانند بگویند این‌ها[این حرفها] همه‌ش دیوانگی‌ست و من عقلم رو از دست داده‌ام. اهمیتی ندارد. اینطور فرض کن، اما ما می‌توانیم در دنیایی زندگی کنیم که خودمان می‌سازیمش. هر شب که به بستر خواب می‌روم، روشن‌ترین رنگها ذهنم را پُر می‌کند و یک میلیون خاطره و رؤیا مرا بیدار نگه می‌دارد و به فکر فرو می‌روم که این دنیا می‌توانست چگونه باشد...
عهدنامه‌های ایران در عصر قاجار (۱۱)قرارداد سن پترزبورگ(۱۹۰۷)Anglo-Russian Convention of 1907
در مباحث پیشین، معاهده فینکنشتاین، قرارداد مُجمَل، عهدنامهٔ مُفَصّل، عهدنامهٔ گلستان، معاهده ترکمانچای، قراردادِ نوامبر ۱۸۱۴ (عهدنامهٔ تهران)، قرارداد ارزنه‌الروم، معاهده پاریس (Treaty of Paris (1857، قرارداد(حَکَمیّتِ) گلدسمید Goldsmid Arbitration و پیمان آخال(آخال تِّکه) 1881 Treaty of Akhal اشاره شد، که بصورت مقاله، فایل صوتی و ویدئو، در سایت خودم موجود است. در این قسمت به قرارداد سن پترزبورگ(۱۹۰۷)، می‌پردازم که در تاریخ ۹ شهریور ۱۲۸۶ شمسی بدون اطلاع حکومت ایران، بین دولت‌های روس و انگلیس، به امضاء رسید و بر طبق آن کشور ما به سه منطقه تقسیم می‌شد.
گفتوشنود با مرجان براتیدختری با گوشواره مرواریدGirl with a Pearl Earring
دختری با گوشواره مروارید Het meisje met de parel از آثار برجستهٔ نقاش هلندی یوهانس فرمیر است که در قرن هفدهم میلادی می‌زیست. تابلوی مزبور، در میان آثار فرمیر، تنها اثری است که هیچ گونه توجهی به حرفه، مکان و زمان در سیماشناسی مدل نشده‌است. تامل در این اثر زیبا که مونالیزای شمال نام گرفته از عصر طلایی هلند و رویدادهای هنری بعد از جنگهای هشتاد ساله هلند با اسپانیا، غبارزدایی می‌کند و از همین رو پای سخن یکی از هنرمندان میهن مان خانم مرجان براتی که نگاهی زیبائیشناسانه به آثار نقاشی دارند، نشسته ام البته از راه دور. امیدوارم از دیگر تابلوهای مشهور جهان، همچنین آثار برجسته نقاشان ایرانی هم که هر کدام رقص و شعر رنگها، و سرشار از ناگفته هاست، غبارزدایی شود.
«آمور میو» Amor mio کجاست عشق که سرود زندگی سر کند؟
این مطلب به ترانه‌ای اشاره دارد که کولی‌ها از عمق جان می‌خوانند و با همه سادگی بسیار زیباست. زیبا و حزین. چه بسا برای بسیاری از ما آشنا باشد بی‌آنکه نامش را بدانیم. موضوع و مضمون آن پاره گمشده آدمی، عشق است که عسل پوشان سرکه‌فروش، به بی‌دردانِ بی‌غم‌شاد، نسبت می‌دهند و با تنره‌طلبی به آن اخم می‌کنند. نخستین‌بار ترانه زیبا و حزین «آمور میو» Amor mio را در «سانتا کلارا»ی کوبا شنیدم. چند خواننده سالخورده کوبایی که یکی از آنها خیلی پیر بود و به جایی دوردست می‌نگریست، دسته‌جمعی و با هم، آن ترانه را می‌خواندند. برف روزگار بر سر و صورت‌شان نشسته بود.
گراسياس آلا ويداGracias A La Vidaسپاس از زندگی
ترانه Gracias a la vida «گراسیاس آلا ویدا» یکی از زیباترین ستایش‌ها در وصف زندگی است که با نوای موسیقی در هم آمیخته شده و شادی همراه با اندوه نهفته در شعر به زیبایی و غنای آن افزوده‌است. سپاس از زندگی به خاطر اعطای چشم بینا، سپاس از زندگی به خاطر اعطای گوشی برای شنیدن صدای طبیعت و زندگی، سپاس از زندگی به خاطر اعطای پایی برای رفتن و راهی برای رسیدن به مقصود، سپاس از زندگی به خاطر اعطای چشمان زیبا به کسی که دوستش دارم، سپاس از زندگی به خاطر قلبی برای بازشناختن خوبی از بدی، سپاس از زندگی برای اعطای اشک، لبخند و سرودن شعری که شعر همه مردم جهان است...
عهدنامه‌های ایران در عصر قاجار (۱۰)پیمان آخال(آخال تِّکه)(1881) Treaty of Akhal
عهدنامه‌های گلستان و ترکمنچای، آسیب زیادی به ایران زد. پیمان آخال هم دست کمی از آن دو نداشت و ضربه مهلک دیگری به تمامیت ارضی ایران وارد کرد. در پیمان آخال خط مرزی، کاملاً به نفع روس‌ها طراحی شده بود و آنها نه تنها کوه‌های بلند سرحدی را در مرز خودشان انداختند، سرچشمهٔ رودخانه‌ها را نیز جزء خاک روسیه ثبت کردند که هروقت عشق‌‌شان کشید، آب را از ده‌های ایران قطع کنند و در نتیجه محصول خراسان را تباه سازند. پیمان آخال به ضرر ترکمن‌ها هم بود. چون با مصالح سنتی آنان همخوانی نداشت. بین‌شان مرز کشیده شد و عملاً در دو کشور، قرار گرفتند و یکپارچگی‌شان به هم خورد.
نامه تهرانی(بازجوی ساواک) به آیت‌الله طالقانی و آیت‌الله لاهوتی۲۰ خرداد ۱۳۵۸
بازجویان پنهان نمی‌کنند که از کمونیستها و مجاهدین دافعه دارند و تهرانی نیز با دست‌گذاشتن روی این ویژگی، مستقیم و غیرمستقیم همین ساز را کوک می‌کند و در جای جای نامه‌اش به آن می‌پردازد. نامه او به آیت‌الله طالقانی و آیت‌الله لاهوتی، با مسامحه نوعی «چه باید کرد» است. تهرانی از طریق آنان به حاکمان جدید خط می‌دهد که باید با کار اطلاعاتی مستمر و سّری، کمونیستها و غیرکمونیست‌ها را مهار کنند وگرنه آنان در آینده به مشکلات دامن می‌زنند...
عهدنامه‌های ایران در عصر قاجار (۹) Goldsmid Arbitration قرارداد(حَکَمیّتِ) گلدسمید
در این قسمت به قرارداد(حَکَمیّتِ) گلدسمید Goldsmid Arbitration می‌پردازم. گلدسمید اسم یک فرد است. فردریک جان گلدسمید Frederic John Goldsmid. او افسر ارتش بریتانیا و مامور خدمت در کمپانی هند شرقی بود.پس از شکست ناپلئون بناپارت از روسیه، که به احتمال حملهٔ فرانسه به هند پایان می‌داد، انگلیس با جداکردن بخش‌هایی از شرق ایران و ایجاد منطقهٔ حایل، کوشید از هجوم احتمالی روسیه به هند در امان باشد. برای اجرای این سیاست ابتدا با انعقاد معاهده پاریس، افغانستان را از ایران جدا کرد و سپس در سال ۱۸۷۰، گلدسمید را مأمور تحدید سرحدات بلوچستان نمود.
۶۰۰ ویدئو و مقاله...لحظه‌هایِ بودنMoments of Being
این مطلب اشاره کوتاهی است به ویدئوها و مقالاتی که در سالهای گذشته تحریر و تدوین کرده‌ام. ضرورت طرح آن ازجمله به این دلیل است که یادمانهای روزگار سپری شده گم و گور نشود تا روزی برسد و بتوانم بخشی از آن بویژه خاطرات خانه زندگان و تاریخ جهان از ماموت تا فیسبوک را به چاپ بسپارم. از من حدود ۶۰۰ مقاله و ویدئو در سایت خودم و یوتیوب... ثبت شده و در ویدئوی ضمیمه به عناوین آن اشاره می‌کنم.
عهدنامه‌های ایران در عصر قاجار (8) Treaty of Paris 1857 معاهده پاریس
خانم‌ها و آقایان محترم، خواهران و برادران عزیز، دوستان دانشور و فرهنگ‌ورز، سلام بر شما. در مباحث پیشین، معاهده فینکنشتاین، قرارداد مُجمَل، عهدنامهٔ مُفَصّل عهدنامهٔ گلستان، معاهده ترکمانچای، قراردادِ نوامبر ۱۸۱۴ (عهدنامهٔ تهران) و قرارداد ارزنه‌الروم اشاره شد، که بصورت مقاله، فایل صوتی و ویدئو، در سایت خودم موجود است. در این قسمت به (Treaty of Paris (1857 معاهده پاریس می‌پردازم.متن فارسی معاهده پاریس را هم آورده‌ام.
پای سخن «آذر بی‌بی»(آذر قشقایی) - به یاد بهمن
در صحبت با آذر بی‌بی(بانو آذر قشقایی)، بار دیگر از برادرشان(بهمن) آن جوان رعنا و دلیر یاد شد و من بسیار خوشحالم. بهمن قشقایی چهرهٔ نام‌آور شورش جنوب بود. شور آزادیخواهی داشت و سالها پیش از واقعه سیاهکل بر سر زبانها افتاد . وی ۱۷ آبان ۱۳۴۵ در شیراز مظلومانه تیرباران شد. آذر بی‌بی نوهٔ دختری صولت الدوله هستید. خدیجه بی بی مادر بزرگ و ناصر خان و خسرو خان قشقایی و... دایی‌اش هستند. سخنان آذر بی‌بی، حُکم سند را دارد. دقیق و ارزشمند است. توجه و تأمل شما را به این گفتوشنود جلب می‌کنم.
لو رفتن خانه زعفرانیه۱۹ بهمن سال ۶۰ناگهان موسی زنده شد و اسلحه کشید
درست است که وقتی با یک رژیم مُستقّر سر و کار داریم، اتفاق و احتمال هم بیشتر در جهت آن است و می‌توان این یا آن مورد را با مسامحه گفت اتفاقی رُخ داده‌است، اما در مورد واقعه ۱۹ بهمن و اطلاعاتی که «رشید» داشت و رد آن تا مدتی مدید پاک نشد و عاقبت بر سر موسی و دیگران آوار گشت، پرسیدنی است: در سازمانی به عرض و طول مجاهدین، چه اِشکال مبنایی وجود داشته که در بالاترین سطح، چنین اشتباه امنیتی بزرگی رُخ می‌دهد که حاصلش شبیخون به خانه زعفرانیه است؟ رشید یا هر کس دیگر که جای او بود چه باید بکند وقتی دستگیر می‌شود و اطلاعات وی در بیرون کماکان سرجای خودش باقی می‌مانَد؟
عهدنامه‌های ایران در عصر قاجار (۷) Treaties of Erzurum قرارداد ارزنه‌الروم
امیرکبیر در ارزنه‌الروم با مشکلات زیادی روبرو گشت. یکبار رجاله‌های شهر دور و بر خانه او و همراهانش با هیاهو و داد قال، عرصه را بر او و همراهانش تنگ کردند و تحت این عنوان که یکی از همراهان امیر، با یک پسر خردسالی به عمل شنیع پرداخته و... چوب و چماق گرفتند و کار را به زد و خورد به قصد کُشت، کشاندند. نزدیک بود امیرکبیر و تمام همراهان وی کشته شوند. یک نفر از هول جان خود را از عمارت پایین انداخت. او را به بازار قصابان برده، تکه تکه کردند. شرح آن واقعه غم‌انگیز در این مختصر نمی‌گنجد.
پای سخن محمدحسین صدیقیزدچیبدون فلسفه نمی‌توان به آزادی رسید
دگرگفت کان چیز کافزون ترست - کدامست و بیشی که را در خورستچنین گفت کان کس که داننده تر - به نیکی کرا دانش آید ببردگرگفت کز ما چه نیکوترست - ز گیتی کرا نیکویی درخورست چنین داد پاسخ که آهستگی - خردمندی وشرم وشایستگی شاهنامه فردوسی - داستان بوذرجمهر
عهدنامه‌های ایران در عصر قاجار (۶)قراردادِ نوامبر ۱۸۱۴(عهدنامهٔ تهران)
بر دولت انگلیس روشن بود که بر اثر نارضایتی که از عقد عهدنامهٔ گلستان در ایران به وجود آمده ایرانی‌ها در اولین فرصت درصدد بازپس‌گرفتن سرزمین‌های از دست‌رفته برخواهند آمد. ازهمین رو تصمیم گرفت در عهدنامهٔ مُفَصّل، دخل و تصرف کند. بخشی که انگلیس می‌خواست تغییر دهد یکی ایجاد قوای بحری برای دولت ایران بود، دیگری در باب «معلمان و مَشاقّان» برای تعلیم قشون ایران، که در عهدنامهٔ مُفَصّل اشاره شده بود. موضوع دیگر ماده‌ای بود که مربوط می‌شد به دادن مبلغ ۲۰۰ هزار تومان در سال به دولت ایران (اگر جنگ احتمالی روی بدهد)
گفتوشنود با هدایت متین دفتری(۱) اگر حقوق رعایت نشود زندگی هم باطل است
قدرت سیاسی برای حفظ خودش در یادمان‌ها دست می‌برَد تا به واسطه آن، حافظه جمعی را کنترل کند، بر همین اساس، همیشه باید روایت حاکم را به چالش گرفت. بی‌اعتنا به طعن و لعن هرزه‌نویسان و با اشراف به اینکه بیان کلمه حق مرارت دارد، یادمان‌ها را ثبت می‌کنم، یادمان‌هایی که هیچ دشمن پیروزی نمی‌تواند از ما بستاند. برای این گفت و‌شنود بیش از دو سال صبر و تلاش کردم و اگر زمان و کار بیشتری هم نیاز بود، با آغوش باز می‌پذیرفتم.