سه شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۳ / Tuesday 15th October 2024

 

 

گوانتاناما کجاست؟ مال کیست؟


خلیج گوانتانامو در آخرین قسمت جنوب شرقی کوبا(۶۵ کیلومتری شهر سانتیاگو) واقع شده و با مکزیک و میامی فاصله چندانی ندارد. ۳۰ آوریل ۱۴۹۴، گُذار کریستف کلمب به‌ آنجا افتاد و او نامش را «پورتو گرانده»(بندر کبیر Puerto Grande) گذاشت. خلیج گوانتانامو، در اصل متعّلق به کشور کوبا است، هرچند یکی از پایگاهای دریایی ایالات متحده (زندان گوانتاناما) در آنجا قرار دارد.

سال‌های دراز، کوبا، مستعمره اسپانیا بود. انگلیس، و آمریکا هم به کوبا(و شهر سانتیاگو) طمع داشته‌اند. نیروهای انگلیسی سال ۱۷۴۱ به‌ آنجا ریختند. سال ۱۸۹۸ پای ارتش آمریکا هم به‌ کوبا باز شد. در حمله به سانتیاگو، ناوگان آمریکا برای اینکه جای پای خود را محکم کند و نیز، برای حفظ خود از طوفان‌های شدید منطقه، به دنبال سرپناه بود. گوانتانامو چشمش را گرفت و آنجا را به پایگاه دریایی مُبدّل نمود. این پایگاه، که ۱۱۶ کیلومتر مربع را پوشش داده، به نام GTMO یا Gitmo هم نامیده می‌شود.

شایان ذکر است که آمریکا از سال ۱۹۰۳ تا همین الان، به اسم اجاره ۹۹ ساله گوانتانامو، آنجا را صاحب شد‌ و قرارداد دلخواه خودش را به مردم کوبا تحمیل کرد. با اجاره سالانه ۲۰۰۰ سکه طلا. دولت آمریکا ضمیمه‌ای را در قانون اساسی کوبا گنجانید که به موجب آن، برای انجام عملیات استخراج ذغال سنگ و ایجاد قرارگاه‌های نیروی دریایی، دستش باز بود و اختیار تام قضایی و کنترل کامل خلیج گوانتانامو را هم داشت.
قرارداد اجاره، مابین دولت آمریکا و توماس استرادا پالما Tomás Estrada Palma امضا شد. نامبرده که شهروندی آمریکا را هم داشت، به ریاست جمهوری کوبا رسیده بود.
...
در سال ۱۹۰۵ به دلیل وجود ضمایم یکطرفه در قرارداد تحمیلی گوانتاناما، شورش عمومی در کوبا برخ داد و در پی آن، آمریکا به مدت سه سال کوبا را رسماً اشغال کرد. سال ۱۹۰۶ تئودر روزولت، برای در هم شکستن شورش مردم به ‌آنجا لشکر کشید. سه سال بعد باز هم سر و کله ‌ارتش آمریکا پیدا شد.
...
وقتی دولت کوبا برای مبارزه با حقوق خود، آب این پایگاه را قطع کرد، دولت آمریکا که گوانتاناما را از خودش می‌داند از رو نرفت و آب لازم را از جاماییکا وارد نمود. بعد هم یک تصفیه خانه و محلی برای نمک زدایی آب تاسیس کرد.
...
بالاخره نظام باتیستائی در کوبا کلّه پا شد و امثال کاسترو و چه گوارا و کامیلو سینفوگوس از اوّل اراده کردند بزنند زیر آن قرارداد تحمیلی، اما سُمبه پرزور بود و تیغ‌شان نبرید.
کاسترو و یارانش به حق عارض شدند. امّا، آیزنهاور که گوشش به‌ این حرفها بدهکار نبود. زیر بار نرفت و زور گویی ادامه داشت و حالا هم که سالها از پایان به‌اصطلاح قرارداد و اجاره ۹۹ ساله می‌گذرد، هنوز آش همان آش و کاسه، همان کاسه است.
دولت کوبا بنابر ماده ۵۲ عهدنامه وین در سال ۱۹۶۹(هر توافقی که با اعمال زور یا تهدید و ارعاب به دست بیاید، باطل خواهد بود)، این قرارداد را محکوم کرده‌است.
در گوانتاناما اکنون نه قهوه و موز و نیشکر، بلکه شکنجه و زندان هم کشت می‌شود.
...
سایت همنشین بهار
 
 
 

برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook