سه شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۳ / Tuesday 15th October 2024

 

 

R2P (اصل حمایت و حفاظت)

 
«آر تو پی»(R2P یا RtoP)؛ که مختصر شدهٔ Responsibility to Protect است، اشاره به «اصل حمایت و حفاظت» است و بر اساس آن، حکومت نه یک امتیاز، بلکه یک «مسئولیت» است که رهبران نسبت به آحاد مردم باید دارا باشند.
...
هر حکومتی وظیفه دارد که از مردم خود (و ساکنین کشورش) علیه «کشتار دست جمعی»، «جنایت جنگی»، «پاکسازی نژادی - قومی» و «جنایت علیه بشریت» حمایت کند. این مسئولیت مستلزم پیشگیری از این گونه جنایات از طریق ابزارهای مناسب و ضروری است. آر تو پی، چهار مورد فوق را «نقض مسوولیت حاکمیت» برشمرده که جهان باید برای توقف آن‌ها به هر شکل ممکن وارد عمل شود. بر اساس آر تو پی، اقدامات اجباری، قانونی می‌‌شود.
____________________  
یک حکومت نباید علیه مردم خویش به کشتار دست بزند.
بنا بر R2P (اصل حمایت و حفاظت)، یک حکومت نباید علیه مردم خودش (یا علیه ساکنین کشور) به جنگ و کشتار دست بزند و این ستم را با «حق حاکمیت» و اصولی چون «عدم دخالت» و «برابری دولتها» توجیه کند.
اگر حکومتی از زیر بار این مسولیت شانه خالی کند و علیه مردم به داغ و درفش متوسل شود و جنگ و کشتار دست جمعی راه بیاندازد، جامعه بین الملل حق دخالت در آن کشور را دارد.
این دخالت از آغاز قهرآمیز و مسلحانه نیست. می‌توان در بدو امر با آن حکومت، برخورد حقوقی، کرد با به از بُعد سیاسی، اقتصادی در تنگنا قرار داد تا از آزار دست بردارد اما می‌تواند به برخورد نظامی هم کشیده شود، دخالتی که باید تغئیر اوضاع و دیپلماسی تازه ای را در چشم‌انداز داشته باشد و به دور و تسلل جنگ و کشتار پایان دهد.
این دخالت نظامی باید واقعاً اجتناب ناپذیر باشد. یعنی روشهای دیپلماتیک جواب نداشته باشد. البته منظور از این دخالت لزوماً سقوط حکومت ضد مردمی نبوده و سرنگونی (حتی اگر اعلام نشود) هدف از پیش تعئین شده آن نیست.
____________________ 
ابراز تاسف، محکومیت و بیانیه ها‌ی توخالی
آنچه در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی بر شیلی، دومنیکن، مجارستان، لهستان و چکسلواکی (سابق) گذشت، همچنین نسل کشی در بوسنی و سودان... و رنجی که مردم کنگو و کوزوو از سوی حکومت‌های زورگو دیدند، در بدو امر غیر از چند ابراز تاسف و محکومیت و بیانیه ها‌ی توخالی شورای امنیت، واکنشی نداشت.
...
پس از حوادث دردناک سال ۱۹۹۴ در رواندا، آر تو پی R2P (اصل حمایت و حفاظت) در دستور کار نمایندگان سازمان ملل قرار گرفت و «کوفی عنان» برای اجرایی شدن آن تلاش زیادی کرد.
از سال ۲۰۰۵ شاهد پیشرفت‌های قانونی بیش‌تر اصل مزبور بودیم. سال ۲۰۰۶ به اساسنامه‌ی شورای امنیت افزوده شد و شورای مزبور آنرا در دو پاراگراف (پاراگرافهای ۱۳۸ و ۱۳۹ ) تصویب نمود.
 ____________________ 
آر تو پی R2P جزیی از وظایف شورای امنیت است.
شورای امنیت با قطع‌نامه‌ی شماره‌ی ۱۶۷۴ توجه به اصل آر تو پی R2P (اصل حمایت و حفاظت) را جزیی از وظایف خود دانست و سال ۲۰۰۹ «بان‌ کی‌ مون»، دبیرکل کنونی سازمان ملل با تدوین گزارشی به نام «برنامه‌ی اجرای مسوولیت پشتیبانی» پافشاری سازمان ملل را در بهره‌گرفتن از تازه‌ترین ابزار قدرت خود نشان داد.
...
در بالکان، زمان میلوسویچ که او علیه مردم خود به جنگ و کشتار دست جمعی دست زد و کشتار هولناک سربرنیتسا شاهد آن است و نیز در وقایع لیبی، «ناتو» به وکالت شورای امنیت سازمان ملل، با حملات هوایی دخالت کرد.
روسیه در حمله به گرجستان و فرانسه برای دخالت در میایمار (بعد از گردباد ویرانگری که در میانمار روی داد)، به «آر تو پی» متوسل شدند.
____________________ 
شورای امنیت گزینشی عمل می‌کند و R2P بهانه است.
حکومتهای جبار با پیش کشیدن مباحث وقت گیر که «هرکشوری بنا به مصلحت‌های سیاسی و اقتصادی تعبیر خاصی از حقوق بشر دارد و باید به ویژگیهای آئینی و تاریخی هر جامعه توجه نمود...» و، مناقشه بر سر تعریف «جنایت علیه بشریت» و معنی کشتار و...کوشیده اند اصل مزبور را زیر پا بگذارند و تاحدودی هم موفق شده اند.
...
منتقدین دخالت نطامی که در پوشش آر تو پی R2P (اصل حمایت و حفاظت) صورت می‌گیرد، عنوان می‌کنند، باید به انگیزه جنگ افروزان توجه نمود.
آنان نمونه عراق و افغانستان و...را مثال می‌زنند و می‌پرسند دخالت نظامی بوش و بلر و...به کجا رسید؟
دلیل اصلی دخالت غرب در لیبی فقط کنارزدن قذافی نبود. آنان در پی منافع خویش بودند. آن جنگهای مردم سوز تنها به سود کمپانی های غارتگر غرب بود و بس. به ویژه که شورای امنیت گزینشی عمل می‌کند و مثلاً به کشتار در بحرین و فلسطین و...حساسیت نشان نمی‌دهد اما در کشورهایی که منافع قدرتهای بزرگ ایجاب می‌کند (مثل لیبی و ذخایر بیشمار نفت،...) کشته مرده آر تو پی است...
(ناتمام)

منابع
* Responsibility to Protect: Political Rhetoric or Emerging Legal Norm, The American Journal of * International Law, vol. 101, no. 1, 2007
* The Security Council's Responsibility to Protect, International Organizations Law Review, vol. 8, 2011
* The Collective International Responsibility to Protect: The Case of Darfur, Northwestern Journal of International Human Rights, vol. 4, issue 1, 2005
* Russia, Georgia and the Responsibility to Protect, The Amsterdam Law Forum, vol. 1, no. 2, 2009
* Prime-Time Saviors: The West Wing and the Cultivation of a Unilateral American
* Responsibility to Protect, Southern California Interdisciplinary Law Journal, vol. 19, no. 1, 2009
* Norms, Institutions and UN Reform: The Responsibility to Protect, Journal of International Law and International Relations, vol. 2, 2006
* Ending Caste Discrimination in India: Human Rights and the Responsibility to Protect R2P
* Individuals and Groups from Discrimination at the Domestic and International Levels, The George Washington International Law Review, vol. 41, 2010
* The 2011 Libyan Uprising, Foreign Military Intervention, and International Law, Juridikum: Zeitschrift für Kritik–Recht–Gesellschaft, No. 2, 2011
* The Responsibility to Protect and the Decline of Sovereignty: Free Speech Protection Under International Law, Vanderbilt Journal of Transnational Law, vol. 43, no. 2, 2010
* Suspending Sovereignty: Reassessing the Interlocking of Occupation, Failed and Fragile State, Responsibility to Protect, and International Trusteeship Lessons from Lebanon, Israel Law Review, vol. 41, 2008
* Replacing The Responsibility to Protect: The Equitable Theory of Humanitarian Intervention, The Amsterdam Law Forum, vol. 1, no. 2, 2009
* Emerging Norms of the Responsibility to Protect, The Seinan Law Review, vol. 38, no.2, 2005
* Paradigm shifts in international justice and the duty to protect; in search of an action principle, University Botswana Law Journal , vol. 11,2010
R 2 P After 9,11 & the World Summit, Wisconsin International Law Journal, vol. 24, issue 3, 2006
* An Emerging Norm? Determining the Meaning & Legal Status of the Responsibility to Protect, Michigan Journal of International Law, vol. 32, 2011
* Humanitarian Intervention, the Responsibility to Protect, and Confused Legitimacy, Human Rights & Human Welfare, vol. 11, 2011
سایت همنشین بهار

برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook