سه شنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۳ / Tuesday 10th December 2024

 

 

سایه ماه بر آفتاب Solar Eclipse

 
۲۹ اسفند ۱۳۹۳ که نوروز کفش و کلاه می‌کرد تا بیاید و بوق بهار بزند، ماه بین زمین و خورشید حائل شد و ساعت ۹:۴۶:۴۷ (به‌وقت UTC یوتی‌سی=ساعت هماهنگ جهانی) کاملاً روی خورشید را پوشاند و ما در آسمان شاهد یک خورشیدگرفتگی کامل Total Solar Eclipse بودیم.
ـــــــــــــــــــــــــــ
هنگامه کسوف اژدهایی خورشید را می‌بلعد
خورشیدگرفتگی در گذشته‌های دور بلایی آسمانی پنداشته می‌شد. چینی‌ها عقیده داشتند که در هنگامه کسوف اژدهایی خورشید را می‌بلعد. هندی ها زمان خورشیدگرفتگی خود را تا گردن در آب فرو می‌کردند و فکر می‌کردند که با این کار به خورشید و ماه کمک می‌کنند تا در برابر اژدها از خود دفاع کنند. افسانه‌های کنیایی از خورده شدن خورشید توسط ماه به هنگام کسوف می‌گویند. در عربستان در عصر جاهلی برخی کسوف را به مرگ این و آن نسبت می‌دادند. برای مثال وقتی ابراهیم فرزند محمد بن عبدالله جان سپرد، همین داستان را عَلم کردند اما پیامبر موضع گرفت و گفت ابدا چنین نیست. خسوف و کسوف ربطی به مرگ فرزند من و هیچکس دیگر ندارد. 
...

کسوف هنگامی رخ می‌دهد که سایه ماه روی سطح زمین هم بیافتد. برای این منظور باید ماه بین زمین و خورشید مستقر شود.
در این حالت قطر ظاهری ماه بزرگتر از خورشید جلوه می‌کند و مانع تابش نور مستقیم خورشید می‌شود.
ـــــــــــــــــــــــــــ
ماه ۴۰۰ بار نزدیکتر از خورشید به زمین است
توجه کنیم که اجسام از فاصله‌های خیلی دور کوچکتر به‌نظر می‌رسند. اختلاف فاصله‌های ماه و خورشید نیز سبب می‌شود تا اندازه‌هایشان باهم برابر به نظر رسند. از اینرو آن دو در آسمان تقریبا به یک اندازه دیده می‌شوند. در حالیکه اصلاً چنین نیست. ماه کجا و خورشید کجا.
خورشید با قطری در حدود ۱۰۹ برابر قطر زمین، در فاصله ۱۵۰ میلیون کیلومتری ما واقع شده است. ماه اما فقط یک چهارم اندازه زمین را دارد و ۴۰۰ بار نزدیکتر از خورشید به زمین است.
...
خورشیدگرفتگی تنها در زمان ماه نو رخ می‌دهد. می‌دانیم که حدود ۳۰ روز طول می‌کشد تا ماه یک گردش کامل به دور زمین انجام دهد و در هر بار گردش یک بار ماه نو رخ خواهد داد. اما چرا هر ماه خورشیدگرفتگی روی نمی‌دهد؟ چون مدار ماه و زمین با هم زاویه دارد و در بسیاری از حالات ماه از بالا یا پایین قرص خورشید می‌گذرد.
مدار زمین و ماه در دو نقطه به هم بر خورد می‌کنند و چنانچه ماه در این دو نقطه با زمین و خورشید در یک خط قرار بگیرد، آنوقت خورشیدگرفتگی پیش می‌آید.
...
در خورشیدگرفتگی تام و تمام، زمین(اگرچه خیلی کوتاه) به رنگ شب درمی‌آید!
۲۹ اسفند ۱۳۹۳ هم، زمین به مدت ۲ دقیقه و ۴۷ ثانیه «شب‌گون» شد و رخت تیره به تن کرد. کسوف مزبور که یکی از بزرگترین خورشیدگرفتگی‌های سال‌های اخیر به شمار می‌رود از شرق اقیانوس اطلس آغاز شده بود و از گریلند به شمال سیبری رسید و در مناطق نزدیک به قطب شمال برای مدتی ماه کاملا روی خورشید را ‌گرفت.
خورشیدگرفتگی پیش از نوروز، در غرب و شمال ایران هم رصد شده‌است.
وقتی ماه قرص خورشید را می‌پوشاند لایه‌های خارجی جو خورشید را می‌توان رصد کرد و با پدیدار شدن ستاره‌ها می‌توان انحنای فضا - زمان را هم اندازه گیری نمود، و به جزئیاتی در حرکت مداری ماه و زمین پی‌برد... 
اگرچه دَم‌دَمای نوروز امسال(۲۹ اسفند ۱۳۹۳) خورشید گرفت و ما با کسوف روبرو بودیم اما نوروز هر کسوفی و هر خسوفی را پشت سر خواهد گذاشت. خواهد آمد و بوق بهار خواهد زد.
سلام بر نوروز، نوروز پیروز

 

 

 

برای ارسال این مطلب به فیس‌بوک، آیکون زیر را کلیک کنید:
facebook